"Kéo cưa" là từ dân gian thường dùng để chỉ những người trong lúc ngủ phát ra âm thanh... khò khò! Ít ai biết rằng ngáy là một hội chứng bệnh có thể gây ngưng thở trong lúc ngủ, dẫn đến tử vong đột ngột!
Ngủ ngáy là cơn ác mộng… của mọi người xung quanh
Theo bác sĩ Phạm Thanh Sơn, khoa Tai - Mũi - Họng, Bệnh viện Chợ Rẫy (TPHCM), y học xem ngáy là biểu hiện chính của hội chứng ngưng thở trong khi ngủ. Bệnh này thường gặp ở nam giới, còn phụ nữ cũng mắc phải nhưng rất ít. Theo thống kê, tỷ lệ nam giới mắc hội chứng ngáy khoảng 4% (còn riêng ở giới nữ thì khoảng 2%).
Ngáy tiềm ẩn nguy cơ ngưng thở khi ngủ. (Ảnh: Internet)
Về nguyên nhân, 2/3 trong số người bệnh (cả nam và nữ) là những người có thể trạng béo phì; nguyên nhân còn do hẹp đường thở, âm ngáy phát ra là do sự rung động của thành hầu (do luồng khí đi qua chỗ hẹp tạo thành tiếng rít); một số yếu tố dễ dẫn đến mắc hội chứng ngáy đó là: bất thường về cấu trúc ở khối xương mặt; những người uống nhiều rượu; người dùng nhiều thuốc an thần; hoặc do bị viêm nhiễm phì đại amidan (cả người lớn và trẻ em); vẹo vách ngăn; polyp mũi; viêm VA (ở trẻ em); bị liệt dây thanh...
Đọc thêm: Các Dấu Hiệu Ngưng Thở Khi Ngủ
Dưới góc nhìn y học, hội chứng ngáy được chia làm 5 mức độ, từ nhẹ đến nặng (từ độ I đến độ V - theo bảng phân loại độ ngáy Epworth). Nếu chỉ ngáy ở độ I thì gần giống như người bình thường, nên người bệnh không hề hay biết, ở độ II biểu hiện âm thanh ngáy nhỏ, không làm ảnh hưởng những người xung quanh, độ III thì ngáy vừa, có ảnh hưởng người xung quanh, mức độ IV thì ngáy lớn gây ảnh hưởng những người cả phòng, còn độ V thì ngáy rất lớn, khiến đám đông ngủ chung phòng phải giật mình thức giấc.
Về ban ngày, những người mắc hội chứng ngáy hay buồn ngủ, nhất là những lúc không vận động như ngồi đọc sách, báo, lái xe, nhức đầu... Còn đối với trẻ em bị hội chứng ngáy, trẻ thường hay đái dầm; chậm lớn; phát triển trí tuệ kém (do đường thở hẹp khiến thiếu oxy vào máu, thiếu oxy não kéo dài gây nên).
Trẻ em cũng ngáy như người lớn. (Ảnh: Internet)
Hội chứng ngáy gây ảnh hưởng không nhỏ đối với sức khỏe. Người ngủ ngáy vào ban đêm thì hay mệt mỏi vào ban ngày (do ban đêm bị ngáy nên ngủ không sâu). Đối với trẻ em, ngủ ngáy còn có thể gây nguy hiểm đến tính mạng (do ngưng thở trong lúc ngủ). Người ngủ ngáy bị giảm lượng oxy trong máu, trong khi nồng độ CO2 tăng lên, lâu ngày sẽ dẫn đến co thắt động mạch phổi, tăng áp lực phổi, gây suy tim, có thể gây ra biến chứng loạn nhịp tim nhanh (do thiếu oxy), có thể gây chết đột ngột!
Triệu chứng ngáy hoàn toàn có thể được điều trị. Mục tiêu chính của điều trị hội chứng ngáy là điều chỉnh hoặc chỉnh hình một hay nhiều yếu tố gây hẹp đường thở.
Ngáy có thể là biểu hiện lý về hô hấp ở người cao tuổi. (Ảnh: Internet)
Chẳng hạn, đối với những người béo phì thì cần phải giảm cân; thay đổi tư thế nằm ngủ; kiêng rượu; hạn chế dùng các thuốc an thần hoặc dùng những thuốc làm rộng đường thở (phải do bác sĩ chỉ định), có thể phẫu thuật để giải quyết những yếu tố gây bệnh như: cắt amidan, nạo VA, cắt polyp mũi, chỉnh hình vách ngăn... Ở một số nước, người ta hay sử dụng mặt nạ để úp lên mặt (có nối với máy bơm để tạo áp lực dương trong khi ngủ).
Bệnh nhân trải nghiệm máy trợ thở áp lực dương khi ngủ.
Mức độ ngáy gia tăng theo thời gian, nếu điều trị những phương pháp điều chỉnh khác không đỡ thì phải phẫu thuật, thường khi bệnh ở độ III thì phải mổ để điều chỉnh màng hầu. Kết quả, có thể giảm ngáy từ 70 - 80% hoặc còn ngáy nhẹ. Mục đích phẫu thuật là để giải quyết những nguyên nhân, làm rộng đường thở, để không khí đi qua dễ dàng. Những người bị hội chứng ngáy cần bỏ thuốc lá và rượu (hai thứ này làm dày niêm mạc, gây hẹp eo họng)...".
>>> Tham khảo thêm danh sách máy thở bipap loại nào tốt